08/08/2018

De Vlaamse regering heeft besloten dat de vestigingswet met ingang van 1 januari 2019 zal ophouden te bestaan. Concreet betekent dit dat vanaf dan voor elf bouwberoepen de vereiste beroepsbekwaamheden worden afgeschaft en dat eigenlijk iedereen een bouwbedrijf mag starten. Voor alle andere gereglementeerde beroepen gebeurde dit al op 1 januari 2018.

  1. Wat houdt de (afschaffing van de) vestigingswet in?

De vestigingswet, die al in één of andere vorm bestaat sinds 1958, bepaalt dat voor een hele reeks beroepen naast de basiskennis ook specifieke beroepskennis vereist is om het beroep te mogen uitoefenen. Deze beroepskennis kan worden bewezen en verworven door het behalen van ofwel een passend diploma ofwel nuttige beroepservaring. Een derde optie is de centrale examencommissie, voor wie zijn beroepskennis onvoldoende kan aantonen maar toch wel de knepen van het vak kent.

Vanaf 1 januari 2018 konden een aantal gereglementeerde beroepen, zoals slager, bakker en kapper, reeds uitgeoefend worden door iedereen, zelfs al kon men geen bewijs van beroepskennis voorleggen. Voor de beroepen uit de bouwsector bleef het bewijs van beroepskennis wel vereist.

De Vlaamse regering heeft nu besloten dat ook voor de volgende elf beroepen uit de bouwsector de vestigingswet wordt opgeheven met ingang van 1 januari 2019:

• Installateur-frigorist; 
• Ruwbouwactiviteiten;
• Stukadoor-, cementeer- en dekvloeractiviteiten;
• Tegel-, marmer- en natuursteenactiviteiten;
• Dakwerkers- en waterdichtingsactiviteiten;
• Plaatsen/herstellen van schrijnwerk – glazenmaker;
• Algemeen schrijnwerk;
• Eindafwerkingsactiviteiten;
• Installatieactiviteiten voor centrale verwarming, klimaatregeling, gas en sanitair;
• Elektrotechnische activiteiten; en
• Algemene aannemingsactiviteiten.

Daarmee verdwijnt de vestigingswet volledig.

Vanaf 1 september 2018 zal het trouwens ook niet langer vereist zijn om een attest “Basiskennis bedrijfsbeheer” voor te leggen als startende ondernemer.

  2. Waarom wordt de vestigingswet afgeschaft?

De Europese Unie had al enkele jaren onze vestigingswet in het vizier. Er is namelijk een Europese richtlijn die bepaalt dat wie in de ene lidstaat een gereglementeerd beroep mag uitoefenen, dat ook moet kunnen in een andere lidstaat. De vestigingswet was volgens Europa daarom discriminatoir.

Kort gesteld luidde de  vraag als volgt: waarom worden aan Vlaamse ondernemers strengere vereisten opgelegd dan aan hun buitenlandse concurrenten?

  3. Wordt het kind met het badwater weggesmeten?            

Het doel van onze vestigingswet is (of was) dubbel. Enerzijds moet zij de consument beschermen tegen charlatans, mensen die zonder enig vakmanschap of expertise als zelfstandige een economische activiteit uitoefenen, met mogelijke schade voor de consument tot gevolg. Anderzijds heeft zij tot doel om beginnende ondernemers goed op weg te zetten en succesvol te laten starten.

Voor de enthousiaste ondernemer wordt het nu dus eenvoudiger om een aannemingsbedrijf op te richten, wat toe te juichen is. Aan de andere kant krijgen charlatans vrij spel.

Er dient ook te worden opgemerkt dat in het Brusselse en Waalse Gewest de vestigingswetgeving blijft behouden. Sommigen vrezen daarom dat Vlaamse bouwbedrijven die in Brussel of Wallonië willen werken, geweigerd zullen worden omdat ze niet langer de vereiste beroepsbekwaamheid zullen kunnen aantonen. Er bestaat namelijk geen bijzondere regeling voor de wederzijdse erkenning van beroepskwalificaties tussen de verschillende gewesten in België.

Was een modernisering en bijsturing van de – ongetwijfeld verouderde – vestigingswet dan een betere oplossing geweest? De Vlaamse regering zal nu alvast moeten op zoek gaan naar andere manieren om kwaliteit en veiligheid in de bouwsector te garanderen. De overheid kan bijvoorbeeld inzetten op sensibilisering en opleiding.