01/04/2020

In de afgelopen dagen werden reeds heel wat wetgevende initiatieven uitgevaardigd naar aanleiding van de huidige noodsituatie. Het verbod op niet-essentiële verplaatsingen, dan wel de verplichting tot social distancing heeft gevolgen wat betreft de correcte naleving van de verplichtingen inzake de aanvraag en mogelijke goedkeuring van een omgevingsvergunning. Ook wat betreft de fiscaalrechtelijke gevolgen van de aankoop van vastgoed zijn er verplichtingen waarvan de naleving thans in het gedrang kan komen. De wetgevende initiatieven op deze gebieden bleven dan ook niet uit. In deze nieuwsbrief wordt een korte samenvatting gegeven van de laatste nieuwe maatregelen.

1. Termijnen en procedureregels inzake de omgevingsvergunning

De Vlaamse overheid en de gemeentelijke en provinciale overheden zijn gebonden aan strikte procedures en termijnen wat betreft vergunningsaanvragen. Deze aanvragen en eventueel hiertegen ingestelde beroepen dienen binnen een bepaalde termijn behandeld te worden, bij gebreke waaraan deze geacht worden stilzwijgend te zijn geweigerd, respectievelijk afgewezen. Daarnaast is mogelijk ook een openbaar onderzoek vereist en dienen adviezen te worden ingewonnen van onder meer de omgevingsvergunningscommissie.

Mede als gevolg van de vaststelling dat door heel wat gemeenten maatregelen werden genomen met gevolgen voor wat betreft de toegankelijkheid van het gemeentehuis, de organisatie van openbare onderzoeken en het inkijken van dossiers drongen zich procedurele aanpassingen op. Middels het Besluit van de Vlaamse Regering van 24 maart 2020 werd hieraan tegemoetgekomen. Ter zake werden enkele procedurele aanpassingen doorgevoerd om te voorkomen dat burgers en ondernemers een automatische weigering zouden krijgen van hun vergunning en om ieders recht op dossierinzage te beschermen.

Toepassingsgebied

Het Besluit is van toepassing op alle vergunningsaanvragen en administratieve beroepen die reeds werden ingediend in het omgevingsloket voor inwerkingtreding van het besluit – in casu 24 maart 2020 - en waarvan de procedure momenteel lopende is. Verder vallen ook onder het toepassingsgebied de nieuwe aanvragen en administratieve beroepen die werden ingediend vanaf het inwerking treden van het besluit tot en met 24 april 2020 (verlengbaar). 

Termijnverlengingen

Het Besluit voorziet enerzijds in termijnverlengingen en anderzijds in procedurele aanpassingen. Kort geschetst wordt voorzien in een verlenging van de beslissingstermijn inzake vergunningsaanvragen met 60 dagen in eerste aanleg voor de gewone procedure (met openbaar onderzoek) en een verlenging met 30 dagen wat betreft de vereenvoudigde procedure (zonder openbaar onderzoek).

Daarnaast wordt de beroepstermijn waarbinnen beroep tegen een vergunningsaanvraag kan worden ingesteld verlengd met 30 dagen en wordt de beslissingstermijn m.b.t. dit administratief beroep verlengd met 60 dagen.

Verder wordt ook de termijn verlengd vanaf wanneer gebruik gemaakt kan worden van de omgevingsvergunning. Ingevolge het Besluit wordt deze termijn gebracht op 65 dagen (+ 30 dagen).

Procedurele aanpassingen

Naast de termijnverlengingen werden ook enkele procedurele aanpassingen ingevoerd. Het Besluit heeft als gevolg dat reeds opgestarte en nog niet beëindigde openbare onderzoeken op datum van inwerkingtreding worden geschorst en dit vanaf de inwerkingtreding. Deze onderzoeken kunnen pas worden verdergezet na 24 april 2020 (mogelijkheid tot verlenging). Daarbij dient erop gewezen te worden dat bezwaren die ingediend worden tijdens de periode van schorsing als ontvankelijk beschouwd zullen worden. Nieuwe openbare onderzoeken zullen pas opgestart kunnen worden na 24 april 2020 (opnieuw mogelijkheid tot verlenging).

Om tegemoet te komen aan het recht om in de procedure van vergunningsaanvraag gehoord te worden, zal het bevoegde bestuur of voorzitter van de omgevingsvergunningscommissie kunnen beslissen om de hoorzittingen schriftelijk, via teleconferentie of via videoconferentie te houden, en dit gedurende de ganse civiele noodsituatie. Ook als niemand vraagt om gehoord te worden, zullen de omgevingsvergunningscommissies moeten vergaderen, maar dan wel op een veilige wijze zoals door het Besluit voorzien.

Een uitblijvend advies zal tijdens de duur van de maatregelen bovendien niet langer automatisch geacht worden stilzwijgend gunstig te zijn. Met laattijdige adviezen zal de bevoegde overheid wel degelijk rekening kunnen houden, doch de mogelijkheid wordt geboden om, wanneer het advies uitblijft, aan de adviesvereiste voorbij te gaan. Passeren door personeelstekort dossiers waarin normalerwijze een negatief advies zou worden uitgebracht, dan wordt voorzien dat bij het uitblijven of laattijdig verstrekken van een advies omwille van de civiele noodsituatie de adviesinstantie haar mogelijkheid om beroep in te stellen niet verliest.

Ook het uitblijvend advies van de adviesinstanties aan het team MER van het Departement Omgeving over het ontwerp van project-MER in het kader van de vergunningsprocedure zal niet automatisch geacht worden stilzwijgend gunstig te zijn, doch wanneer het advies uitblijft zal opnieuw aan de adviesvereiste kunnen worden voorbijgegaan.

2. Maatregelen inzake fiscaalrechtelijke gevolgen aankoop vastgoed

Door de Vlaamse Belastingdienst werden eveneens enkele steunmaatregelen uitgevaardigd teneinde o.m. bedrijven, burgers en notarissen extra flexibiliteit en financiële ademruimte te geven in deze maatschappelijk en economisch moeilijke periode. De toleranties op het vlak van de verkooprechten moeten er o.m. voor zorgen dat geen akten moeten verleden worden enkel en alleen om aan de Vlaamse fiscale verplichtingen te voldoen.

Uitstel van betaling voor bedrijven

Een eerste maatregel is dat de Vlaamse Belastingdienst de aanslagbiljetten van onroerende voorheffing voor aanslagjaar 2020 pas vanaf september 2020 zal versturen in plaats van vanaf mei 2020. Deze maatregel geldt voor bedrijven die rechtspersonen zijn. Eenmanszaken zullen soepel een afbetalingsplan en eventueel kwijtschelding van nalatigheidsinteresten kunnen vragen.

Verlenging van termijnen om aan fiscale verplichtingen te voldoen voor verkooprechten

Er wordt daarnaast een tijdelijke verlenging ingevoerd van twee maanden tot na het einde van de verstrengde maatregelen om aan fiscale verplichtingen te voldoen, met name inzake de verkooprechten, zonder belastingverhoging tot gevolg.

Concreet

De notariële verkoopakte dient in principe binnen de vier maanden na ondertekening van de onderhandse verkoopovereenkomst te worden verleden. Deze termijn zal verlengd worden met twee maanden. De termijn zal automatisch worden verlengd als de verstrengde maatregelen langer van kracht blijven.

Ook de termijnen om te voldoen aan de voorwaarden om de gunstregimes te behouden worden verlengd met eenzelfde extra termijn. Deze versoepeling heeft concreet betrekking op o.m. de teruggave en meeneembaarheid van betaalde verkooprechten, het verlaagd tarief van verkooprechten bij de aankoop van de enige gezinswoning en het verlaagd tarief bij aankoop van een bescheiden woning. Wat betreft bijvoorbeeld de meeneembaarheid door verrekening betekent dit dat de termijn waarbinnen de authentieke akte van aankoop van het nieuw onroerend goed dient verleden te worden (binnen de twee jaar na de authentieke akte van de verkoop van de vorige hoofdverblijfplaats) verlengd zal worden met een extra termijn van twee maanden na het einde van de verstrengde maatregelen.

Soepel toestaan van afbetalingsplannen

De Vlaamse Belastingdienst zal zich verder soepel opstellen wanneer aan haar een verzoek tot afbetalingsplan wordt gericht. Wat betreft de navorderingen van verkooprechten (bijvoorbeeld als niet tijdig voldaan werd aan de voorwaarde om een gunstregime te behouden) zal, aangezien het vaak om grote bedragen gaat, een afbetalingsplan gespreid kunnen worden over maximaal 48 maanden in plaats van 24 maanden. Er zullen, om de administratieve last te beperken, voor de toekenning van het plan bovendien geen bewijsstukken van financiële moeilijkheden gevraagd worden.